888Trong căn nhà gỗ nhỏ bên dòng sông Son ở thôn Phong Nha, Sơn Trạch (Bố Trạch, Quảng Bình), anh Hồ Khanh say sưa kể về chuyến đi tìm kỳ quan Sơn Đoòng.
Anh nói, năm 1991, trong một lần tìm trầm giữa núi rừng Phong Nha - Kẻ Bàng, anh theo tuyến hang Én từ sáng sớm đến quá trưa, bất chợt gặp mưa rừng phải tìm nơi trú ẩn nhằm tránh lũ ống quét qua. Vào một cửa hang rộng và cao chót vót. anh thấy rùng mình vì gió thổi mạnh từ trong hang ra. "Cái hang ấy có đặc điểm: ở ngoài đứng gió nhưng trong hang gió lại vẫn thổi mạnh", anh Khang nhớ lại.
 |
| Bên trong hang. Ảnh: Đoàn thám hiểm cung cấp. |
Đến năm 2006, Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh đến Phong Nha - Kẻ Bàng tìm kiếm hang động mới. Được mọi người mách nước, đoàn thám hiểm đến đặt vấn đề nhờ anh giúp đỡ. "Chuyến đi mất ba ngày nhưng chúng tôi không tìm lại được cửa hang...", anh Khanh nói.
Năm 2009, vào một ngày đông lạnh giá, anh lại lên đường để tìm cửa hang cũ đã từng gặp. Anh kể, có lúc đi như mộng du, muỗi vắt, sên đốt chảy máu ròng ròng, đá tai mèo đâm gan bàn chân.
Sau nửa ngày, Hồ Khanh tìm lại được cửa hang. Vẫn tiếng gió rùng rợn như hơn chục năm về trước khiến tim như nghẹt thở vì vui mừng. Vào sâu hơn 100 mét mỗi bước chân đi là âm thanh trong vòm hang dội lại. Hồ Khanh nói: “Càng vào sâu, lòng hang càng rộng. Nhìn bằng mắt không thấy trần và vách hang đâu. Phải soi đèn kỹ mới thấy lờ mờ".
 |
| Hồ Khanh (giữa) trong chuyến đi vào Sơn Đoòng. Ảnh: Đoàn thám hiểm cung cấp. |
Sau chuyến đi đó, Hồ Khanh vui mừng báo tin cho đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh. Nhận được tin, ngày 14/4, đoàn đã lên đường đến địa điểm cần khám phá, Mất 3 ngày tìm hiểu, đoàn xác định đây là hang động lớn nhất thế giới.
Để ghi công, ông Howard Limbirt đề nghị Hồ Khanh đặt tên hang động mới này. Và Sơn Đoòng chính thức được sánh với những hang động trên thế giới.
Ngoài Sơn Đoòng, Hồ Khanh còn phát hiện 11 hang động khác và dẫn đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh đến tận nơi. Đoàn thám hiểm trao cho anh quyền đặt tên 11 hang động mới. Hồ Khanh nói: “11 hang động đó có cái đoàn mới đi 300m, có cái đoàn đã đi hơn 500m do không có thời gian. Nhưng chung một điều là hang động nào cũng đẹp đến sững sờ vì thạch nhũ rất hoành tráng”.
Những hang động Hồ Khanh đặt tên như hang Vực Cá Thau, Động Long, hang Phong, hang Hùng… Nhiều tên động được lấy tên người trong đoàn. Đôi khi cũng được anh gắn với những đặc trưng ở từng vùng.
Trong 12 hang động, ngoài Sơn Đoòng, anh Khanh còn ấn tượng với hang Thái Hòa với vô số thạch nhũ. Hang này như một thiên đường “treo” giữa lưng chừng núi đá vôi.
 |
| Nước trong Sơn Đoòng chảy ra như dòng thác nhỏ. Ảnh: Đoàn thám hiểm cung cấp. |
Mỗi năm dẫn đoàn, Hồ Khanh lại phát hiện thêm 3 hang mới. Những tên hang anh đặt được đoàn định vị vào bản đồ hang động thế giới một cách trang trọng và đưa chúng vào hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu. Hồ Khanh tiết lộ, hiện còn 5 hang chưa ai khám phá và có dấu chân người.
Người đàn ông 40 tuổi này tự hào, giờ làm gì, đi đâu anh cũng nghĩ tới những hang động đẹp giữa núi rừng Phong Nha - Kẻ Bàng. "Đến năm 2011 đoàn thám hiểm mới sang trở lại. Quá lâu. Chắc có lẽ, dăm bữa nửa tháng nữa mình lại lên đường tìm kiếm cho đỡ nhớ rừng thiêng quê mình", anh Khanh hấp háy đôi mắt với khách.
Hồ Khanh cùng vợ và ba con nhỏ sống cạnh di sản Phong Nha - Kẻ bang bằng nghề buôn bán vặt. Cả nhà sống đạm bạc bằng thu nhập ít ỏi từ người vợ tảo tần sớm hôm.
Những chuyến đi với đoàn thám hiểm Anh, anh chỉ nhận được những đồng thù lao ít ỏi. Tuy nhiên, anh vẫn quyết tâm theo đuổi cái nghiệp tìm kiếm hang một cách tự phát bằng niềm đam mê. Có lúc anh đi một mình với mo cơm ít ỏi hoặc chút lương khô người vợ mua cho từ chợ quê khó nghèo miền núi.
Xuân Quang